07. Vastgoed en grondbedrijf
Intro
In 2016 willen we door verkoop meer vastgoed afstoten. Het onderhoud van ons vastgoed gebeurt op basis van soberheid en doelmatigheid. Door het opstellen van nieuwe spelregels voor maatschappelijk vastgoed geven we inzicht in de manier waarop we met ons vastgoed omgaan. De afgesproken structurele bezuiniging op vastgoed realiseren we in 2016.
Bij nieuwe gebiedsontwikkeling leveren we maatwerk. Dat doen we door een gefaseerde aanleg van bedrijventerreinen en woningbouwlocaties. We houdend hiervoor nauwlettend economische en marktontwikkelingen in de gaten. Dit programma heeft een directe relatie met de programma’s Wonen in Assen en Werken in Assen.
Wat willen we bereiken
Vastgoed
De gemeente Assen bezit relatief veel vastgoed; circa 180 panden met een verzekerde waarde van € 398 miljoen. Wij zetten in op het verkleinen van de vastgoedportefeuille.
In de nota Minderen met maat is een bezuiniging van € 0,63 miljoen opgenomen die we willen realiseren in het maatschappelijk vastgoed.
We streven naar een efficiënter, multifunctioneler gebruik en een rendabeler exploitatie van het vastgoed.
De Kadernota vastgoed vervangen we voor Spelregels maatschappelijk vastgoed. Dit moet bijdragen aan een transparant vastgoedbedrijf.
Grondbedrijf
Met het grondbedrijf worden gebiedsontwikkelingen voor woningbouw en bedrijventerreinen gefinancierd en daarmee mogelijk gemaakt. In het grondbedrijf zijn de strategische grondaankopen en de daarop staande gebouwen ondergebracht die zijn aangekocht voor (aanstaande) gebiedsontwikkelingen. Het gemeentelijk grondbeleid is niet leidend, maar een middel om ruimtelijke opgaven te realiseren. Dit programma heeft een directe relatie met de programma’s Wonen in Assen en Werken in Assen.
Door de huidige economische omstandigheden en veranderende groeiprognoses zijn met het aantreden van ons college (begroting 2015) een aantal versoberingen, optimaliseringen en verschuivingen doorgevoerd binnen de grondexploitaties uit het grondbedrijf.
‘Niet zorgen voor, maar zorgen dat’ betekent ruimte geven en zo nodig ondersteunen. Waar inwoners en ondernemers het initiatief nemen tot gebiedsontwikkeling kan de gemeente faciliteren en hoeven we niet zelf te ontwikkelen en realiseren.
Wat doen we daarvoor
Vastgoed
Vastgoedportefeuille
In 2016 krijgen we in beeld welk vastgoed daadwerkelijk beschikbaar moet blijven voor de gemeentelijke kernactiviteiten en in hoeverre de gemeente eigenaar moet zijn van het vastgoed.
In 2015 is al een eerste aanzet van een meerjarenstrategie vastgoed gemaakt. Na afronding hiervan zullen we in 2016 hier uitvoering aan geven aan de hand van een verkoopplan vastgoed. In dit plan nemen we de vastgoedobjecten op die we in de komende tien jaar willen afstoten. Mogelijkheden zijn: verkoop, sloop en gebiedsontwikkeling.
De Kadernota vastgoed vervangen we door spelregels maatschappelijk vastgoed.
Bezuinigingstaakstelling
De bezuinigingsdoelstelling van Minderen met maat op het gebied van verzekeringen, schoonmaak en wijkgebouwen is ingevuld en de bezuiniging op onderhoud wordt taakstellend meegenomen. Mede door een voordeel op de aanbesteding verzekeringen is de complete taakstelling van € 0,63 miljoen voor 2016 gerealiseerd.
De verhoging van de huuropbrengsten voor sport van € 100.000 per jaar, zetten we in 2016 gedeeltelijk in. Met de verenigingen is afgesproken dat in de periode van 2015 tot 2018 dit bedrag in stapjes wordt opgevoerd. We gaan verder in gesprek met de sportverenigingen om de huurverhoging te implementeren. We onderzoeken in hoeverre en onder welke voorwaarden het beheer en onderhoud van de accommodaties bij de sportverenigingen kan worden ondergebracht. De vrijval van de kapitaallasten op het domein sport zetten we in voor extra dekking voor de verminderde huuropbrengsten.
Onderhoud
Voor het onderhoud zetten we de in 2015 ingezette lijn voort. Dit betekent gedifferentieerd onderhoud van de gebouwen, waarbij soberheid en doelmatigheid de basis is en we risicogestuurd te werk gaan. Hiermee verlengen we onderhoudscycli en kunnen we de bijdrage aan de onderhoudsvoorziening verlagen. Representatieve publieke gebouwen krijgen meer aandacht dan het overig vastgoed. De kwaliteit van maatschappelijk vastgoed met een publieksfunctie vinden we namelijk meer van belang dan het kwaliteitsniveau van strategische panden. De keuze voor gedifferentieerd onderhoud kan betekenen dat ons vastgoed er niet altijd optimaal uitziet.
De verduurzaming van de gemeentelijke gebouwen zetten we verder voort.
Maatschappelijk vastgoed
In 2016 bouwen we onze rol bij de exploitatie van wijkgebouwen af. Waar mogelijk dragen we ook het eigendom van gebouwen over aan derden of wordt gekozen voor een andere beheervorm. Het benutten van eigen kracht van inwoners staat voorop. Inwoners worden waar dit kan betrokken bij en ingezet voor beheer en exploitatie. We onderzoeken of arbeidsintensieve werkzaamheden uitgevoerd kunnen worden door ’meewerkers’.
Huisvesting onderwijs
Er wordt volop gebouwd aan schoolgebouwen. De opleveringen van MFA Assen Oost, de vestiging Quintus van het Dr. Nassaucollege, de school voor speciaal voortgezet onderwijs Atlas en GBS De Parel, vinden in 2016 plaats. Ook starten we met de bouw van de rest van de derde cluster scholen in Kloosterveen.
Met het oog op de toekomst is inmiddels een start gemaakt met de vaststelling van een integraal huisvestingsplan. In dit plan worden afspraken gemaakt over de huisvesting en het vastgoed van onderwijs. Dit vervolgen we in 2016.
Op de wat langere termijn gaan we aan de slag met de gebouwen van de Emmaschool en de Theo Thijssenschool. Hierbij streven we naar een innovatieve en duurzame aanpak.
Bedrijfsgebouwen
Door regionale samenwerking en wijzigingen in de organisatie zullen er gevolgen ontstaan voor de bezetting van onze huisvesting. Huisvesting van Belastingen en Inkoop zijn hier al voorbeelden van. De invulling van de gebouwen van waaruit de gemeentelijke diensten geleverd worden, kan hierdoor wijzigen. We denken hierbij aan verhuur zoals gerealiseerd in het Stadhuis en het Vrouwenhuis. We spelen in 2016 in op de ontwikkelingen op dit gebied. We heroverwegen onder andere wat we met de gebouwen De Werf en Buitenzorg gaan doen.
Wet markt en overheid
In 2016 hanteren we voor nieuwe projecten de marktrente om te voldoen aan de Wet Markt en Overheid en kostprijsdekkend te kunnen verhuren.
Grondbedrijf
De in de regio afgesproken groeiambitie blijft overeind en wordt op langere termijn ook als realistisch ingeschat. Het economisch herstel lijkt momenteel door te zetten, we blijven de actuele uitgifteprognose toetsen. Het is niet meer vanzelfsprekend dat de grondprijzen jaarlijks geïndexeerd worden. We zijn terughoudend bij het verhogen van grondprijzen en voorzichtig bij het ‘inboeken’ van de opbrengsten ervan. Hier is in deze begroting dan ook geen rekening mee gehouden. De praktijk is afhankelijk van de actuele marktsituatie.
De economische omstandigheden en veranderende groeiprognoses noodzaken ons om in 2016 maatwerk te leveren bij de ontwikkeling van nieuwe gebieden. De huidige tijd vraagt om een meer gefaseerde en marktgerichte ontwikkelstrategie. Ons uitgangspunt is dat we tegenvallers in grondexploitaties opvangen door te optimaliseren of te versoberen in gebiedsontwikkelingen. Voor de gronden in eigendom van ontwikkelaars gaan we uit van een faciliterende rol van de gemeente met een actieve uitnodigingsstrategie.
In controle zijn en blijven over de gemeentelijke grondexploitatie in combinatie met een adequaat weerstandsvermogen voor risicoafdekking zijn voor ons belangrijke speerpunten.
Verdieping en links
Van Assen
Beleidsdocumenten
Kadernota weerstandsvermogen en risicomanagement 2011
Aanvullende bezuinigingen 2012-2015
Collegeprogramma 2014-2018 Mijn Assen
Contourennota vastgoed 2009-2013
Minderen met maat 2014
Nota grondbeleid 2010-2013
Nota grondprijsbeleid
Strategische afwegingsnotitie grondbedrijf
Verder bouwen, ambities en bezuinigingen 2014-2017
Jaarverslag 2014
Voorjaarsnota 2015